کاربرد تکنیکهای سنجش از دور و سیستم اطلاعات جغرافیایی در بررسی تغییرات کاربری اراضی مطالعه موردی: شهرستان سراب

کاربری زمین عبارت است از نحوه یا نوع استفاده از زمین به جهت نوع فعالیتی که در آن انجام می شود از گذشته، آگاهی از نوع و درصد کاربری های کشاورزی و اراضی آبی و قابلیت بالقوه کشت هر یک از مناطق کشاورزی در تأمین غذای انسان ها و برنامه ریزی های کشاورزی جهت استفاده صحیح اهمیت داشته است، در این راستا به روشهای مختلفی اقدام به برآورد میزان کشت و محصولات نموده اند در دهه های اخیر استفاده از تکنولوژی سنجش از دور و فناوری سیستم¬های اطلاعات جغرافیایی (gis) به عنوان یک تکنولوژی برتر و کارآمد در بررسی تغییرات محیطی و مدیریت منابع است که اطلاعات بروز را برای اهدف مدیریتی فراهم می آورد، مورد توجه قرار گرفته است. در این پژوهش محدوده مورد مطالعه شهرستان سراب واقع در جنوب شرقی استان آذربایجان شرقی می باشد و یکی از 20 شهرستان آن به شمار می رود. مساحت این شهرستان 3452/18کیلومترمربع می باشد که حدود7/6 درصد مساحت استان را تشکیل می دهد. به منظور بررسی تغییرات کاربری اراضی از سه تصویر ماهواره لندست 1991 و 2007 و 2013 مورد استفاده قرار گرفت و سپس برای طبقه بندی روش بیشترین شباهت و طبقه بندی شی گرا کابری اراضی در 4 کلاس پوشش گیاهی، بایر، مناطق مسکونی و خطوط ارتباطی مورو مقایسه قرار گرفت و نهایتا روش شی گرا با ضریب کاپای 0.84429، 0.85576 و 0.87247 به ترتیب برای سالهای 1991، 2007 و 2013 طبقه بندی بهتری نسبت به روش شی نزدیکترین همسایه داشته به ترتیب برای سالهای 1991، 2007 و 2013 طبقه بندی بهتری نسبت به روش شی نزدیکترین همسایه داشته است. بررسی تغییرات با استفاده ابزار cross tab در دو دوره 1991 تا 2007 و 2007 تا 2013 مورد بررسی قرار گرفت. در دوره اول مناطق مسکونی با 11 درصد کاهش بیشترین تغییر را داشته است و در حالی که کلاس بایر با 6 درصد افزایش مساحت بیشترین تغییر را پس از کلاس مناطق مسکونی داشته است. از طرفی دیگر در دوره دوم کلاس مناطق مسکونی 26 درصد افزایش مساحت را داشته است. و این افزایش مساحت در جهت از بین رفتن 22 درصدی پوشش گیاهی و 4 درصدی کلاس بایر بوده است.